Autor:
Gipsformerei der Staatlichen Museen zu Berlin – wytwórnia,
Czas powstania:
początek XIX wieku,
Materiał:
gips,
Technika:
odlewanie, patynowanie, szelak,Wymiary: wysokość 124 cm (pierwowzór odlewu: 136 cm),
Lokalizacja:
Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Opis:
Rzeźba przedstawia dzika w pozycji siedzącej, zwierzę podpiera się na przednich łapach, ciężar ciała przenosi na lewą stronę. Ryjek ma otwarty. Gipsowy posąg dzika w zbiorach krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych jest kopią starożytnej rzeźby przechowywanej w Gallerii degli Uffizi we Florencji. Ta marmurowa podobizna dzika pochodzi z czasów rzymskich i jest kopią zaginionego hellenistycznego oryginału powstałego prawdopodobnie w kręgu Lizypa. Rzymski posąg dzika podarowany został księciu Toskanii Kosmie I Medyceuszowi (1519–1574) przez papieża Piusa IV (1499–1565). Na polecenie Kosmy Medyceusza rzeźbiarz Pietro Tacca (1577–1640) wykonał jej brązową kopię, która przyczyniła się do popularyzacji posągu. Brązowy dzik, nazywany we Florencji „Prosiaczkiem” (wł. Il Porcellino), stał się częścią fontanny znajdującej się w późnorenesansowej Loggii del Mercato Nuovo. W 2. połowie XIX wieku brązowy „Prosiaczek” zastąpiony został repliką, a oryginał umieszczono w Museo Stefano Bardini we Florencji. Znanych jest wiele kopii, replik i naśladownictwa rzeźby, m.in. brązowa statuetka w kolekcji Bode Museum w Berlinie wykonane przez Antonio Susiniego (ok. 1558–1624) i rzeźba autorstwa Giovanniego Fogginiego (1652–1725) w Luwrze.
Uważa się, że posąg dzika miał pierwotnie związek z mityczną historią o dziku kalidońskim, czyniącym szkody w królestwie Ojneusa. Dzika świnia była karą zesłaną na królestwo przez Artemidę. Bogini mściła się w ten sposób za niezłożenie jej ofiary. Skuteczne polowanie na dzika kalidońskiego urządził Meleanger (heros, jeden z Argonautów). W łowach brali udział wszyscy słynni bohaterowie tamtych czasów, ale zwierz padł ostatecznie łupem Meleangera. Posąg dzika uznaje się często za przedstawienie osaczonego przez psy konającego zwierzęcia, dlatego rzeźba nazywana jest przez niektórych „umierającym dzikiem”.
Nie wiadomo, kiedy gipsowy odlew dzika wszedł w posiadanie krakowskiej ASP, ale nie można wykluczyć, że należy on do pierwszych zakupów poczynionych w roku 1818 przez Józefa Peszka lub Józefa Brodowskiego.
Dzik – służąc przez wiele lat celom dydaktycznym – wielokrotnie był uszkadzany, o czym informuje karta inwentarzowa: „Wielokrotnie sklejany i naprawiany przez pracownię sztukatorską, dotyczy to zwłaszcza łba z długim ryjem, odtrąconym przez studentów ASP”. (Opracowanie: dr Adam Spodaryk, redakcja WMM)
Informacje techniczne:
wydruk za pomocą technologii FDM, filament – standardowe PLA, szary.